Artikel Stilzwijgen / Familie Geheim

Voorwoord

Wat uit liefde gebeurt

en door liefde in stand gehouden wordt,

kan ook alleen door liefde worden opgelost.

Bert Hellinger

Als spreken zilver is en zwijgen goud, wordt er in de loop der tijd, vanuit de geschiedenis tot in het heden, steeds vaker gekozen voor goud. Het motto luidt dan ook dat over familiegeheimen wordt gezwegen en zo gaan meerdere geheimen, die in families huizen stilzwijgend mee de dood in. Het familiegeheim blijft hiermee in leven, de bestemming van het lot kan meerdere generaties beslaan of een generatie overslaan en verwarring op zielsniveau veroorzaken.
Verstrekkende gevolgen zoals "zelfs als het me mijn leven kost" worden waargenomen door de uitingen in ziektes en psychisch welzijn.
Door het volgen van deze opleiding ben ik tot het inzicht gekomen dat deze dynamiek ook huist binnen mijn eigen familiesysteem. Een aandacht vragende beweging, die versluiert is door het stilzwijgen, maar zo ragfijn meebeweegt in de handelingen en uitingen binnen familiesystemen. Deze diepe beweging en de bewuswording van het dragen van onverwerkt familietrauma vroegen mij een aanzet te maken tot schrijven van dit artikel.

Inleiding

De jarenlange bezuiniging in de zorg heeft een verschraling laten zien in het durven kijken wat er werkelijk gaande is. Het financiële budget laat geen ruimte meer over, om de familiegeschiedenis in kaart te brengen van de hulpvragers binnen de reguliere zorg. 

In en rond 2013, toen de klassieke zorgstaat naar een participatiesameleving zijn start maakte, doken nieuwe initiatieven op. Familie-ervaringsdeskundigen, familiespreekuren, familievertrouwenspersonen en familieraden, een landelijk familieplatvorm FED en opleidingen hebben tekort geschoten om de werkelijke problematiek te aanschouwen.
Het *Belang om een breder perspectief te ontwikkelen werden in de *Functie als opvangnetwerken voor de cliënt ingezet in dienst van het ontlasten van de zorg / behandeltaak binnen de instellingen. Hierdoor kreeg stigma een grote plek binnen de zorg, ook al werd deze ontkend. Het groeide uit tot gedachtes over families en via deze werden vooringenomen analyses op families en diagnostiek toegepast. Daarmee doofde destijds mijn enthousiasme en mijn hoop op een evolutionaire ontwikkeling. Het doel van de instelling lag op een ander vlak dan dat ik gehoopt had. Werkelijke verduidelijking en inzichten in systemische oorzaken van mogelijke familie-disbalans in het welzijn bleven uit in de reguliere zorg.  

Samenvatting

We weten vanuit het systemisch werkveld dat het bij familiegeheimen in essentie gaat om de erkenning van het feit dat er een geheim is. Zonder dat je het weet, kan zo een familiegeweten je in dienst nemen om iets voor het familiesysteem te doen. Het terugbrengen van de balans van het systeem is daarbij gebaat. Dat waar niet over gesproken wordt, het trauma uitgesloten wordt, zoekt de ziel een weg om de plek in het familiesysteem weer in te kunnen nemen en zo weer ingesloten kan worden. Het aanwezige geheim, dat gedragen wordt zonder dat het van je zelf is, zal altijd een ongrijpbare onrust laten zien bij de drager door de zielsverwarring die is ontstaan.
In de degradatie qua "zwaarte" van het trauma/geheim, zien we vergaande gevolgen. Psychische en lichamelijke klachten met zich meebrengend voor de drager. Met de drager bedoel ik hier degene die als emotionele ondersteuner het leed onbewust mede op zich neemt ter ontlasting voor de (voor)ouders. Voor de drager van het geheim is het van groot belang het roer van het leven weer in eigen handen te nemen: Inzicht krijgen en erkennen van een bestaand geheim/trauma in de familie. Dit leidt tot ontmanteling van de eigen identiteit om het eigen leven te kunnen innemen.

Conclusie

Na het lezen heb je inzicht in de onderlaag van bewegingen van het stilzwijgen en hoe die dienend is aan het familiesysteem, hoe de gevolgen hiervan meerdere generaties kunnen beslaan en wat de impact hiervan is of kan zijn voor de drager. Verder hoe het systemisch werk inzichtelijk maakt welke systemische familiewetmatigheden kunnen regeren en het systemisch werken de ongrijpbare onrust grijpbaar maakt, waardoor uitreiken naar het leven haalbaar wordt.

Doelstelling

Ik beoog met dit schrijven een verduidelijking te bieden in hoe familiegeheimen een plaats innemen in een familiesysteem. Waar onnodige diagnostiek, medicatievoorschriften en stigma niet meer toe te passen zijn. En systemisch bewust durven kijken en werken een essentiële meerwaarde heeft bij lichamelijke en psychische vraagstukken. De Liefde binnen een familiesysteem op een gezonde wijze geleefd en geëerd kan worden. Dat mijn schrijven een uitgangspunt mag zijn voor een volgonderzoek.

Vraagstelling

*Welke impact heeft een familiegeheim op hen die het dragen ten aanzien van de eigen identiteit en het innemen van het eigen plaats, positie en rol in het systeem en daar buiten;

*Heeft stigma in de context tot het familiegeheim een eigenbelang of dient het iets anders;

*De plaats van vertrek, de positie en welke rol de Ziel en Geest speelt in de context tot de het familiegeheim.

Stilzwijgen / Familiegeheim

Daar spreken we niet over, een uiting die veelal gehoord wordt. Het niet spreken over de traumatische belevenis voedt het ego met angst voor uitsluiting. Het er niet meer bijhoren tast de veiligheid, het vertrouwen, de verbinding met waartoe we behoren aan. Er bijhoren en -blijven: we zijn bereid om daarvoor de tol te betalen. We nemen daarmee met liefde het dragen van wat niet tot het onze behoort op ons.
Franz Ruppert zegt hierover: - "een onbewuste keuze die de ziel in verwarring brengt met het doel onbewust te dienen om het verval van familiebanden / systeem te voorkomen"-.

Het niet volledig aanwezig kunnen zijn op de eigen plaats van vertrek is hiermee in gevaar, een deel van ons is namelijk in de strijd van het overleven beland. De onrust die hiermee gemoeid is, is daarmee begrijpelijk en maakt de positie van waaruit we acteren onveilig. Het eigen zijn is opgedeeld en de verwarring, doordat het niet onze eigen traumagebeurtenis betreft, is daarmee een gegeven. De *Rol, die we vanuit ons eigen lot willen vervullen kan daardoor niet vervuld worden.

Zoals Indra in zijn boek "Gezonde Verhoudingen" beschrijft: - "wat in de ene generatie uit balans is geraakt, probeert men in de andere generatie weer in balans te brengen"- zo is dit bij het dragen van het familiegeheim, (een lot dat niet een persoonlijk lot betreft maar door de generaties heen, behoort aan het Macroveld, het familiecollectief en het familiegeweten), die door de drager gedragen wordt.

Stigma

Als mens gaan we op (onder)zoek naar rust, een vorm van veiligheid die rust kan brengen. Door de Binding met het gezin van herkomst waar vaker ouders zelf dragers zijn van het geheim zal dit niet de veiligheid bieden, waar we zo naar verlangen. Hier zien we de systemische wetmatigheid van ouders geven, kinderen ontvangen terug in dat zij niet de uitreiking van het kind kunnen beantwoorden. De complexiteit qua trauma stapelt zich nu ook in het eigen Zijn. De behoefte die we als kind hebben, namelijk de lichamelijke en emotionele dichtbijheid kan niet geboden worden. Ordening binnen het gezin is hiermee in gevaar, want elk kind zal er alles aan doen om die te ontvangen. Het vertrek uit die ordening en gaan staan op de plek van de ander kan een deel daarvan bevredigen. Als kinderen voor de ouder gaan zorgen of als het kind de taak van de afwezige ouder op zich neemt en zorg gaat dragen voor de broers en/of zussen. Bevrediging vanuit dit overlevingsdeel is kortdurend en mondjesmaat en zal uitgroeien tot een bodemloze put, die steeds de onbevredigde behoefte laat zien. Door het niet gezond kunnen hechten, dat zich uit in afhankelijkheid naar een partner op latere leeftijd, ontstaat een relatie waar vaker sprake is van slachtoffer en daderschap. Loyaliteit door trouw te willen blijven aan, kan zich zo destructief ontwikkelen in het handelen. Een opéénstapeling van trauma, die al in de vroege jaren kan starten, is de basis voor een complexe disBalans in de primaire zekerheden, zoals Maslow die in zijn piramide beschrijft (les materiaal SSB relaties en trauma).

Het dragen van het familiegeheim en de opeenstapeling van de eigen opgedane trauma-ervaringen als gevolg van het familiegeheim / trauma, lijkt hiermee een domino-effect ingang te hebben gezet. Binnen de psychiatrie zien we hier veel van terug in de diagnostiek en medicatievoorschriften die wordt toegepast en de complexiteit weergeeft in de naam van het label en of medicatiesoort. Bij jongeren en volwassenen is een label dragen vaker het moment dat het eigen Zijn in de schaduw komt te staan van het label en de identiteit onderontwikkeld raakt. Een wisseling van je naam: Ik ben schizofreen, ik ben borderliner, ik ben depressief, ik ben autist, ik ben... enz. Een naam/diagnose die vele gekaderde onmogelijkheden met zich meebrengt en stigma in alle vormen negatief laat zien.

Ook arts J. Schwarte benoemt dat zij ervan overtuigd is dat trauma zich vast zet in het lichaam en overdrachtelijk is via het DNA. Het mogelijke oorzakelijke verband met ziektes vanuit disbalans in het familiesysteem veelal voor komen.
Huisarts R. Willems benoemt klachten die hij ziet in zijn werk: darm-, hart- en hersenaandoeningen zijn. Stephan Hausner zegt: -"Het erkennen van geheimhoudingen van systemische relevante gebeurtenissen zijn systeemopstellingen een wezenlijke bijdrage. Het verhelderen van dergelijke verbanden en het daarmee oplossen van daarmee verbonden verstrikkingen"-. Deze laten helende fysieke transformaties zien op korte termijn na de opstelling bij lichamelijke ziektes en/of klachten.

Het heeft de schijn dat stigma zowel op psychisch als op lichamelijke klachten een vorm van reden is om afhankelijkheid aan de ziekte in stand te houden. Het is immers de "schuld" van de diagnose. Systemisch werken laat zien wat er werkelijk toe doet, waardoor stigma geen ruimte meer heeft en men kan starten met de opbouw / herstel van de eigen identiteit. Een werkvorm die ik niet terug vond in de jaren dat ik werkzaam was in de reguliere zorg, die meer gericht was op de bijverschijnselen/ randvoorwaarden dan op genezing.

De ziel

IK BEN, waar de vraag "ken u zelf" aan haakt, vraagt in dezen eerst om uitleg.
Deze vond ik terug in het boek "De weg van de zonnevonk (deel1)" door Helena Bloem & Hans Komen. Het IK BEN is de afsplitsing van God die we benoemen als de zonnevonk. We zijn zoals de theologie die uitspreekt: "geschapen naar Gods evenbeeld".

Deze kern van ons Zijn kent zeven kernpunten als deze aan een lichaam gebonden is. De 7 chakra's hebben ieder hun eigen kern en zijn met elkaar verbonden via de zonnevlecht en hartchakra's. Als er in die verbinding iets uit balans is dan zal het zich manifesteren als een disbalans in onze aardse aanwezig zijn. De zonnevonk wordt omringd door de immateriële levensenergie (kundalini) die zich gebundeld om de zonnevonk beweegt. Dit noemen we binnen de materiële context de Ziel die het bundelen van de energieën een krachtige levensvatbaarheid toont. Ons Cel Weten is hiermee een feit door de kern ervan, de zonnevonk. Het AL wetende in ons is de afsplitsing van het AL, het IS is de al omvattende liefde. De ziel als levensenergie die het voor de zonnevonk levensvatbaar maakt hier op aarde en zich na het leven weer terug vormt in 1 kern, de zonnevonk.

De Geest

Een vraag die me al langer bezighoud en nog steeds stoei ik met het begrip. Door een dualiteit van de Geest namelijk in de materie huizende beweging en die energie zich immaterieel laat zien door de onbeperktheid die niet te kaderen is. De Geest, de zetel van onze gedachten, leidende is aan het voelen en willen, dat vanuit het menselijke lichaam kan ontstaan. Gezien dit voor mezelf nog een dieper te ontdekken onderwerp is, wil ik vanuit de lagen die ik ken benoemen dat de Geest zeker een belangrijke rol heeft in het stilzwijgen. De gedachten en gevoelens die het willen sturen zijn hiermee bepalend. In mijn beeldende denken zie ik daarmee steeds een weegschaal, twee schalen de Ziel en de Geest met als houder het lichaam. Dat beeld maakt het voor mij duidelijk hoe belangrijk het bewust ontwikkelen van een Balans van beide componenten is. Dienende zijn zij aan de zonnevonk /Ziel en in verbinding met collectieve prosessen de Geest. De Geest heeft een communicatie vorm nodig om de gedachtes gevoelens en het willen te manifesteren in het leven.

Het stilzwijgen in de context tot het familiegeheim, het niet kunnen verwoorden van gedachten en gevoelens en toch om een communicatie vraagt. Een vorm van communiceren van dat wat het stilzwijgen verzwijgt zie ik terug in de taal van kunstvormen. Muziek, schilder en danskunst geven het stilzwijgen op dramatische / theatrale wijze gehoor. De Geest spreekt op haar pad gevoed door de levensenergie/ de ziel dienend aan de ontwikkeling van de Binding Ordening en de Balans in het familiesysteem en het grotere geheel.

Systemisch Bewustworden

Als begeleider een vraagstuk over trauma in de familie vraagt dit veel. Het zo zuiver/clean mogelijk zijn, de eigen familiebeweging te hebben aanschouwd en lief te hebben. In staat te zijn om bij mezelf te zijn en vanuit die "leegte" de beweging waar te nemen van het systeem en de vraag van de coachi. Laat me zo weinig mogelijk ruimte voor de eigen invullingen de interpretatie, intentie en interventie. Dat wat er is, is meer dan genoeg en niet van mij als begeleider ( ik waak voor overdracht en tegenoverdracht ) dus eer & vertrouw ik op dat wat er mogelijk is en zich op dat moment ontvouwd en sluit. Dat sluiten kan al ontstaan na 3 minuten werken, check dit bij je coachi. Ik laat de eigen onzekerheid en waarde van of dit wel genoeg is los. Een vraag kan zijn "zullen we het hierbij laten"? Kortom systemisch bewustzijn coach is een vak dat eer doet aan het Leven, en zeker geen leuke alternatieve methode om mee te spelen. Bij het familiegeheim gaat het over de Binding Ordening Balans, de Hechting en Loyaliteit vele gedragingen en patronen laten zien waar disbalans in doorschijnt. Ik denk daarbij aan handelen in het alsmaar op-volgen, doorgaan tot je er bij neer valt, handelen vanuit het moeten, zorgen voor een ander/ dienende attitude in relaties en de ongrijpbare onrust in gedrag, enz.. . Deze patronen vragen om een start in het bewustworden van de eigenplek in het systeem die de PPR laten zien in de bewegingen van het werkveld. Mijn ervaring is dat bij familiegeheimen er al een beweging waar te nemen is voordat de afspraak plaatsvindt en deze energie voor binnenkomst van de coachi zich meld. Het hiervan bewust zijn is geen indicator van hoe een eerste interventie in te zetten maar wel één die meebeweegt. Waar bewust ervan te zijn eer doet aan het "binnenkomende" familiesysteem. Familiegeheimen vragen om een holdingspace die veilig is, geen enkele waarde of veroordeling dient het veld. De coachi staat centraal in het werk de representanten zijn daarin dienend, de coach opent en sluit het proces/ werkcontract, Het proces is aan zichzelf / het werkveld en laat bewegen dat wat op dat moment kan. Werk vertragend, op millimeter niveau. Het lichaam moet immers mee kunnen in de transformatie het beweegt zich veel langzamer dan de snelheid van de Ziel en de Geest.

Alles is met Alles verbonden zo ook jij en ik.

Het ga je goed een liefdevolle groet, 

Eleonora Janna Franciena Harks